Japon Mühendis Enayi mi, En İyi mi?

İzmit Körfez geçiş köprüsünün inşaatı devam ederken bağlantı halatlarından birinin kopması sonucu olaydan kendisini sorumlu tutan Japon mühendis Ryoichi Kishi bunalıma girdi. Bileklerini ve boynunu kesen Kishi, daha sonra bıçağı karnına saplayarak harakiri yaptı ve yaşamına son verdi. 51 yaşındaki Japon mühendis intihar etmeden önce bıraktığı notta “İnsanlar büyük emek harcadı. Kopmanın sorumluluğu bana ait” dedi.
Yukarıda okuduğunuz haber Türkiye’ye oldukça yabancı.
İşyerinde ölümlerin, “Ecel gelmiş cihane iş kazası bahane” denebilecek kadar olağan karşılandığı ülkemizde bir Japon mühendis herhangi bir ölümlü olay da meydana gelmediği halde, yaptığı işin kalitesinde sorun olunca yaşamına son veriyor.
Sadece 2015 Şubat ayında 81 işçi, 2014 yılında da 1886 işçi yaşamını yitirdi.
Birçoğu haber değeri taşımayan bu olaylarda işçilerimiz ölme suçu işliyor desek abartmış sayılmayız!

***

Japon mühendisin haberini ilk okuduğum an aklıma yıllar önce dinlediğim Japonların yaşam kültürüne ilişkin bir anlatım geldi.
Gözlem gücü yüksek bir Japon diplomat, Türklerin davranış biçimine ilişkin gözlemlerini anlattı. Devamında da bir Türk, beş Japon’a bedeldir dedi ve arkasını şöyle getirdi:
“Ancak 5 Japon da 50 Türk’e bedeldir”
Soran gözlerle bakınca arkasını şöyle getirdi:
“Örneğin bir dozeri kullanan Türk operatör tek başına 4-5 kişinin yapabileceği işi yapar ancak 2 Türk bir araya gelince birbirinin yaptığı ile ilgilenir ortaya tek kişilik bir iş bile çıkmaz”
Konu derinleştikçe Japon diplomat gözlemlerini sıralamaya devam etti. Heyetler arası görüşmelere ilişkin gözlemi de şöyleydi:
“Biz, bir heyet görüşmesinde herkese ayrı bir işlev yükleriz. Birinin görevi bütün heyetin davranışını gözlemlemektir. Bir başkasının görevi, karşı tarafın tutum ve davranışını not etmektir. Ortadaki ana heyet sorumluları da müzakareyi yürütür...”
“Türkler ne yapar” soruma şu karşılığı verdi:
“Hep birlikte konuşur hep birlikte susarsınız...”

***

Yeniden Japon mühendise dönersek...
Japonlar son 150 yıllık dünyayı yakalama ve zaman zaman lider olma süreçlerinde kendilerinden daha iyi olanı önce taklit ettiler, sonra daha iyisini yaptılar. Kollektivizmi elden bırakmadılar, çalışma disiplini başlıca anayasaları oldu.
21. yüzyılda bir intiharı savunmak elbette zor. O nedenle başlığı çengelli bıraktık.
Japonlar kendi hatalarını affetmedikleri için mükemmelikte de daha iyiyi aramada da başkalarından daha önde oluyorlar.
Japon mühendisin Türkiye’deki yöneticilere bir şeyler anlatabilmiş olmasını diliyoruz..

Mustafa Balbay
25 Mart 2015
Cumhuriyet